Het personen- en familierecht is een tak van het burgerlijk recht die echt iedereen aangaat. Je kwam er ongetwijfeld al mee in contact als je in (of uit) het huwelijksbootje stapte, maar naast huwelijken vallen talkrijke andere familiale gebeurtenissen hieronder: van de start van de levenswandel bij de geboorte tot aan de overdracht van de huisraad aan de volgende generatie bij overlijden. Daarom vindt HuisRAAD Advocaten het belangrijk om van familierecht een heuse steunpilaar in onze dienstverlening te maken.

Ons team staat je bij op elk belangrijk levensmoment dat juridische ondersteuning vereist, zelfs als het een keer minder fijn is – zoals in geval van echtscheiding. Voor andere zaken die betrekking hebben op het familiale en de bevoegdheden van personen kan je eveneens bij ons terecht.

Erkenning van minderjarige kinderen

Wil je jouw kind erkennen? Dan moet je een verklaring afleggen bij de burgerlijke stand van de gemeente. Je kiest er daarin uitdrukkelijk voor om een wettelijke band van vaderschap, moederschap of meemoederschap vast te leggen tussen het kind en jouzelf. Een grote stap, want hierdoor verkrijg je dezelfde rechten en plichten ten opzichte van het kind als je partner!

Waarom zou je je kind erkennen?

Erkenning is enkel mogelijk/nodig voor kinderen die buiten het huwelijk worden geboren. Logisch, want kinderen die het levenslicht zien terwijl je getrouwd bent krijgen automatisch de partner van de moeder als vader of meemoeder. Ben je niet getrouwd? Dan staat de ouderlijke band helaas niet automatisch vast. De erkenning geeft dus in eerste instantie zekerheid aan de vader/meemoeder van het (ongeboren) kind. Wettelijk, maar voor veel mama’s en papa’s ook emotioneel. 

Bovendien word je pas juridisch verantwoordelijk (en de uitoefenaar van ouderlijk gezag) vanaf het erkenningsmoment. Jullie kindje kan de achternaam van de vader/meemoeder ook enkel dragen wanneer hij of zij erkend is. Eveneens belangrijk is dat een niet-erkend kindje geboren buiten het huwelijk jammer genoeg geen erfrechten heeft ten opzichte van zijn vader/meemoeder. De gevolgen van de erkenning zijn dus verregaander dan je misschien verwacht!

Het belang van een prenatale erkenning mag je evenmin onderschatten. Stel bijvoorbeeld dat het kindje zou overlijden tijdens de zwangerschap. Indien het nog niet erkend werd, zal het enkel de naam van de moeder kunnen dragen. Tevens heeft de vader/meemoeder dan geen enkele inspraak in het verdere proces. Dat kan erg pijnlijk zijn. Ons advies? Je bent er beter tijdig mee. Deze redenering geldt ook andersom: zou de vader/meemoeder tijdens de zwangerschap overlijden zonder wettelijk vastgelegde ouderschapsband, dan erft het kindje helemaal niets van zijn vader/meemoeder.

Bij HuisRAAD Advocaten geven we je dan ook het advies om erkenning niet over het hoofd te zien. Er zijn tal van voordelen aan verbonden voor de (toekomstige) meemoeder/vader én natuurlijk ook voor het kindje zelf. Wil je je graag informeren? Dan ben je hier altijd welkom.

Adoptie

Aangezien HuisRAAD Advocaten je juridisch bijstaat vanaf de geboorte, is het maar logisch dat we ook aan je zijde staan wanneer je een adoptie overweegt. Samen met je partner of alleen? Dat kan allebei! Wij hebben ervaring met het regelen van zowel binnenlandse als buitenlandse adopties van zowel meerderjarige* als minderjarige kinderen. Ook het verschil tussen een volle adoptie en een gewone adoptie is van belang. In beide gevallen krijg jij als adoptieouder het ouderlijk gezag, maar enkel bij een volle adoptie worden de banden met de biologische ouders verbroken. Een “gewoon” geadopteerd kind kan bijvoorbeeld nog steeds erven van zijn of haar biologische ouders. 

*Indien het gaat om de adoptie van een meerderjarig kind kan de rechtbank enkel een gewone adoptie uitspreken.

Ouderlijk gezag

Minderjarige kinderen staan onder het ouderlijk gezag. Deze bepaling wordt standaard opgenomen in overeenkomsten en uitspraken van de rechtbank, maar veel ouders weten niet wat het precies inhoudt. HuisRAAD Advocaten to the rescue met een kort woordje uitleg: ouderlijk gezag betekent dat de ouders bevoegdheden hebben m.b.t. hun minderjarige kinderen. Zonder in detail te treden, kan het gezag worden opgesplitst in drie belangrijke bevoegdheden.

• Gezag over de persoon van het kind: beslissingen over huisvesting, gezondheid, opvoeding, opleiding (waaronder schoolkeuzes), religie etc.
• Beheer van de goederen van het kind: je kind heeft bv. van zijn/haar grootouders een onroerend goed geschonken gekregen. Jij beheert dit en legt rekenschap af.
• Het kind juridisch vertegenwoordigen: je kind is betrokken in een juridische procedure omdat het bv. betrokken werd in een verkeersongeval.

Principieel wordt het ouderlijk gezag door de beide ouders gezamenlijk* uitgeoefend. Jullie spelen immers allebei een belangrijke rol in het leven van je kind. Het ouderlijk gezag stopt automatisch van zodra het kind meerderjarig wordt of bij ontheffing/ontzetting uit het ouderlijk gezag.

*Uitzonderingen zijn mogelijk bij langdurige afwezigheid van een ouder, partnergeweld, alcoholmisbruik etc.

Goed om weten

Het ouderlijk gezag staat volledig los van de verblijfsregeling. Of het kind nu negen dagen bij papa en vijf dagen bij mama verblijft of dat er een co-ouderschapsregeling geldt (bv. week om week), het principe is en blijft dat het ouderlijk gezag gezamenlijk wordt uitgeoefend.

Verblijfsregeling kinderen (waaronder co-ouderschap)

Een verblijfsregeling legt vast hoe het leven van kinderen er praktisch zal uitzien wanneer hun ouders ervoor kiezen om uit elkaar te gaan. Bij wie verblijven ze, waar en op welke dagen? Wanneer vindt het wisselmoment plaats? Wie staat in voor het vervoer? Stuk voor stuk belangrijke vragen de wij samen met jou zullen beantwoorden, steeds met het belang van het kind vooropgesteld. 

Helaas is het zo dat er geen ‘ideale verblijfsregeling’ bestaat. Het is in elk dossier weer een nieuwe balansoefening; een zoektocht naar een op maat van het kind gemaakte regeling die past binnen de gezinssituatie én die voldoet aan de behoeften van het kind en beide ouders. Kortom: elk gezin is anders, dus ook elke verblijfsregeling is anders. Wij bij HuisRAAD Advocaten streven bijgevolg naar een passende oplossing. 

Vaak wordt gekeken naar de leeftijd van het kind. Een kleuter en een tiener zullen immers een compleet verschillende regeling nodig hebben. Maar zelfs binnen bepaalde leeftijdscategorieën valt er geen lijn in te trekken die voor elke baby, elke kleuter, elk kind of elke tiener even toepasselijk is. Bij baby’s spelen hechting en het al dan niet geven van borstvoeding een rol. Bij oudere kinderen spelen hobby’s mee. Veel variabelen dus, die we samen met jou moeten navigeren voor we iets op papier kunnen zetten. Er is geen one size fits all!

Denk maar aan het co-ouderschap of verblijfsco-ouderschap, waarbij het kind evenveel tijd doorbrengt bij de beide ouders. Op het eerste zicht lijkt dit heel eerlijk en fair. Dit type verblijfsregeling geniet ook vandaag nog steeds de voorkeur van de wetgever en dus de familierechter (afhankelijk van de leeftijd van het kind), maar toch is het fout om zomaar aan te nemen dat het gelijkmatig verdeeld verblijf altijd de beste oplossing is. HuisRAAD Advocaten begint daarom bij élke regeling met een blanco blad. We reiken diverse mogelijkheden aan, maar dringen niets op. Jullie moeten je goed voelen bij de regeling en meer nog: je kind moet veilig en stabiel kunnen opgroeien.

Goed om weten

Het wordt algemeen aangenomen dat een gelijkmatig verdeeld verblijf (bv. een week-weekregeling) best pas wordt toegepast wanneer de kinderen de leeftijd van 6 à 7 jaar bereikt hebben. 

Alimentatie / onderhoudsgeld

De wet schrijft voor dat iedere ouder “naar evenredigheid van zijn of haar middelen dient te zorgen voor de kinderen”. Oftewel: iedere ouder draagt financieel zijn steentje bij. Maar wat houdt deze zorg precies in? En waarvoor dient onderhoudsgeld? 

Onderhoudsgeld wordt door de ene ouder aan de andere betaald voor huisvesting, levensonderhoud, gezondheid, toezicht, opvoeding en ontplooiing van de kinderen. De hele “boterham” dus. Hierbij kijkt de wet naar de beroepsinkomsten, de roerende en onroerende inkomsten van de ouders, maar ook naar alle voordelen die hun levensstandaard en die van de kinderen waarborgen. Opgelet: dit geldt ook voor meerderjarige kinderen totdat hun opleiding voltooid is en ze hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien!

De hamvraag is nu natuurlijk: “Hoeveel onderhoudsgeld moet ik betalen voor mijn kind?” of “Hoeveel onderhoudsgeld kan ik vragen voor mijn kind?”. Helaas is er geen eenduidig antwoord op deze vragen, omdat er geen uniforme berekenwijze bestaat. Er zijn wel enkele wettelijke criteria waarmee de rechter rekening moet houden:

• Inkomsten van de beide ouders
• Gewone kosten van het kind
• Buitengewone kosten van het kind
• De verblijfsregeling van het kind en dus de bijdrage die iedere ouder in natura levert
• Wie ontvangt de kinderbijslag (sinds 2019 het Groeipakket genoemd) en hoeveel bedraagt deze?
• Inkomsten die ouders ontvangen uit het genot van de goederen van het kind
• Aandeel van de ouders in het ten laste nemen van de kosten
• Bijzondere omstandigheden

Het is aan de rechter om deze criteria toe te passen en te verduidelijken. Aangezien het ene gezin het andere niet is, zal geen enkele uitspraak hetzelfde zijn. 

Moet er altijd een onderhoudsgeld betaald worden?

Kort gezegd: nee. Er zijn een heel aantal criteria waarmee de rechtbank rekening moet houden, waardoor het dus kan zijn dat er geen onderhoudsgeld betaald moet worden. Een grote misvatting is dat wanneer ouders kiezen voor een gelijkmatig verdeeld verblijf (bv. een week-weekregeling), dit automatisch betekent dat er geen onderhoudsgeld verschuldigd is door de ene aan de andere ouder. De familierechter zal immers nog steeds alle andere factoren in overweging moeten nemen, zoals de inkomsten van de ene ouder, die misschien aanzienlijk hoger liggen dan die van de andere ouder.

Wat dan met de kosten?

Wist je dat de wet niet enkel spreekt over onderhoudsbijdrage, maar ook over bijdrage in de kosten? De onderhoudsbijdrage is immers niet allesomvattend. Denk maar aan dokterskosten, schoolkosten, hobby’s … Dat komt er nog eens allemaal bovenop als je een kind grootbrengt. 

Daarom voorziet de wet dat elke ouder moet bijdragen in de kosten van de kinderen, in verhouding tot zijn/haar aandeel in de samengevoegde middelen (de gezinsinkomsten). Dat elke ouder z’n steentje moet bijdragen is dus een feit, maar de verdeelsleutel is afhankelijk van gezin tot gezin. Een complexe maar belangrijke berekening!

Opgelet

Vaak wordt overeengekomen (of opgelegd door de familierechter) dat deze kosten door beide ouders gedragen worden, ieder voor de helft. Maar deze standaardbepaling stemt vaak niet overeen met de werkelijke verhouding van het aandeel van de ouders in de totale gezinsinkomsten. Maatwerk is dus zeker nodig om zo’n 50/50-verdeling te vermijden.

Over welke kosten gaat het dan?

• Verblijfsgebonden kosten: dit zijn de verblijfsgerelateerde kosten van het dagelijks onderhoud van het kind (voeding, verzorging, onderdak …). Deze kosten worden gedekt door de eventuele betaling van het onderhoudsgeld.
• Verblijfsoverstijgende kosten: deze post wordt onderverdeeld in “gewone” verblijfsoverstijgende kosten en “buitengewone” verblijfsoverstijgende kosten. 

Onder de gewone verblijfsoverstijgende kosten vallen de normale kosten voor het kind, die niet samenhangen met de plaats waar het kind verblijft, zoals een kappersbezoek, kleding, kosten van de huisarts, … Ook deze kosten zitten vervat in het onderhoudsgeld, waarmee dus, net zoals de verblijfsgebonden kosten, het onevenwicht tussen de inkomsten van de twee ouders en het verschil in verblijf van het kind bij de ouders, wordt rechtgezet. 

Onder buitengewone verblijfsoverstijgende kosten verstaat de wet “uitzonderlijke, noodzakelijke of onvoorzienbare uitgaven die voortvloeien uit toevallige of ongewone gebeurtenissen en die het gebruikelijke budget voor het dagelijkse onderhoud van het kind, dat desgevallend als basis diende voor de vaststelling van de onderhoudsbijdragen, overschrijden”. In mensentaal komt het er op neer dat alle kosten die niet specifiek bij mama of papa gemaakt worden hieronder vallen zoals de kosten voor een tandartsbezoek, een schooluitstap of het inschrijvingsgeld voor de jeugdbeweging.

Fiscaliteit van het gescheiden gezin

1. Verhoging van de belastingvrije som: Het leven is duur. Het leven met kinderen? Nog duurder. Gelukkig genieten ouders met een kind ten laste een fiscaal voordeel. Niet alleen kan je je kind ten laste nemen op jouw loonbrief (waardoor je inkomen ietsje ‘stijgt’ doordat er minder bedrijfsvoorheffing op je loon wordt ingehouden), maar je kan dit ook aanvinken op je belastingbrief. Gevolg is dat het basisbedrag van de belastingvrije som wordt verhoogd per kind ten laste. Niet vergeten dus!
2. Aftrekbaarheid van het onderhoudsgeld: Indien één ouder onderhoudsgeld betaalt aan de andere ouder voor hun gezamenlijk kind, dan kan de betalende ouder 80% van het onderhoudsgeld aftrekken van zijn of haar gezamenlijk netto-belastbaar inkomen. Wil je dit opnemen in de aangifte van de personenbelasting, dan moet je rekening houden met de volgende voorwaarden:
   • Het moet gaan om een onderhoudsverplichting.
   • Het kind mag geen deel uitmaken jouw gezin, wanneer jij de betalende ouder bent; het moet zijn of haar fiscale woonplaats dus hebben bij de andere ouder.
   • De onderhoudsgelden moeten op regelmatige basis worden betaald.
   • De betalingen moeten kunnen worden aangetoond.

   De keerzijde van deze medaille? De betaalde onderhoudsgelden worden belast ten aanzien van het kind. Want ondanks het feit dat het onderhoudsgeld in 95% van de gevallen wordt betaald door de ene ouder aan de andere ouder, is en blijft het kind de eindontvanger. Meestal is dit bedrag echter zo laag dat het onder het plafond valt en niet belast wordt.

3. Let op, het combineren van de verhoging van de belastingvrije som en de aftrekbaarheid van het onderhoudsgeld is niet mogelijk: De verhoging van de belastingvrije som is alleen maar mogelijk voor kinderen die effectief deel uitmaken van het gezin (waar de kinderen hun fiscale woonplaats hebben) terwijl de aftrekbaarheid van het onderhoudsgeld enkel mogelijk is voor kinderen die géén deel uitmaken van het gezin. Onze tip: bevraag je tijdig om zeker te weten welke regels op jou van toepassing zijn. Zo kom je niet voor onaangename verrassingen te staan!

Samenlevingsvormen 

‘Verliefd worden’ wordt in de 21ste eeuw niet noodzakelijk meer gevolgd door ‘verloofd’ en ‘getrouwd’. Sowieso is beslissen om te gaan samenwonen voor heel wat koppels de eerste grote stap. Dat zie je zelf waarschijnlijk als een kans om met z’n tweetjes meubels te shoppen en elke dag samen wakker te worden, maar de wet ziet het als een “samenlevingsvorm” die onderhevig is aan bepaalde regels. In België zijn er drie samenlevingsvormen gekend: feitelijk samenwonen, wettelijke samenwonen of huwen. We doorlopen de mogelijke scenario’s even met je.

Proficiat, je gaat samenwonen! Time flies when you’re having fun en in de drukte van alledag vergeten jullie om je relatie op papier te zetten. Hou er rekening mee dat er – al dan niet bewust - voor kiezen om niets te regelen, ook een keuze met de nodige gevolgen is. In dit geval wonen de partners immers feitelijk samen. Met andere woorden: op juridisch vlak worden jullie als vreemden voor elkaar beschouwd en geldt er slechts een beperkte gezinssolidariteit. Dit is de minst verregaande samenlevingsvorm omdat jullie volgens de wet zo goed als geen rechten en verplichtingen hebben ten opzichte van elkaar. Maar … het mes snijdt aan twee kanten, want bescherming is er ook veel minder (tot zelfs niet). 

Indien jullie ervoor kiezen om wettelijk samen te wonen, opteer je ervoor om met de minste formaliteiten toch meer bescherming voor jezelf en je partner te realiseren. Wettelijk samenwonen vereist alleen maar dat de partners een verklaring afleggen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Kleine moeite als je weet dat deze partners meer bescherming dan feitelijk samenwonenden genieten, met eventuele gunstige gevolgen wat fiscaliteit, de bescherming van de gezinswoning, erfrechten en erfbelasting betreft.

Romantische ziel of graag de zekerheid van de meest verregaande bescherming van jullie samenlevingsvorm? Dan kies je het best voor het huwelijk. Vroeger dé standaardsamenlevingsvorm, nu steeds meer een bewuste keuze die koppels niet meer ‘zomaar’ maken. De keerzijde van de medaille is dat deze bescherming natuurlijk ook verplichtingen met zich meebrengt. In ziekte én gezondheid, in voorspoed én tegenslag!

Keuzestress?

Indien je niet zeker bent welke samenlevingsvorm optimaal is voor jou en je partner (bijvoorbeeld indien één van jullie een eigen bedrijf of woning heeft alvorens er ‘ja!’ gezegd wordt), kan je altijd eens een afspraak maken bij HuisRAAD Advocaten. Wij bekijken je situatie tot in detail zodat je een overwogen beslissing kan maken. Met of zonder huwelijksring!

Huwelijkscontract

Een huwelijkscontract biedt jullie leven samen een juridisch kader. Zo verenig je romantiek met zekerheid. Het contract wordt vooraf opgesteld tussen het koppel dat gaat trouwen (of al getrouwd is) als ze hun huwelijksvermogensstelsel willen wijzigen. 

Huwde je zonder huwelijkscontract? Dan val je gewoon onder het wettelijk stelsel. Dit stelsel kan je eventueel contractueel laten personaliseren bij ons. Je kiest dan helemaal op maat welke uitbreidingen je wilt toevoegen, bijvoorbeeld de inbreng van de woning waarin jullie wonen wanneer slechts één partner eigenaar is. 

Natuurlijk heb je nog andere opties. Je hoorde misschien al eens van het stelsel van scheiding van goederen en het stelsel van de algemene gemeenschap van goederen. In het stelsel van scheiding van goederen zijn er sinds 1 september 2018 twee extra opties voorzien: de opname van een ‘beding van verrekening van aanwinsten’ en een clausule voor een ‘rechterlijke billijkheidscorrectie’. Op deze manier wordt de “harde” scheiding van goederen iets verzacht wanneer je hier als koppel samen voor kiest. 

Natuurlijk doen wij bij HuisRAAD Advocaten meer dan je gewoon een contract onder je neus duwen. We adviseren je over de beste optie in jouw financiële en fiscale situatie en zorgen ervoor dat beide partners tevreden hun krabbel kunnen zetten. Een sterke juridische basis voor een lang en gelukkig huwelijk!

Samenlevingscontract

Geen nood aan een boterbriefje? Tegenwoordig kiezen steeds meer koppels ervoor om hun relatie op een andere manier officieel te maken. Ook hiervoor kan je bij HuisRAAD Advocaten terecht. Jouw manier van samenleven (en de eventuele beëindiging ervan) zetten we dan helemaal naar wens op papier.

Dat vergt wat expertise langs onze kant, want de wet voorziet wél in een uitgebreide regeling voor gehuwde partners, maar voor feitelijk en wettelijk samenwonende partners ligt dat wat lastiger. Samen met één van onze raadsvrouwen moet je dus zelf het initiatief nemen om jezelf te beschermen tegen de situaties die een relatie door de jaren heen kunnen veranderen of verbreken.

Als ongehuwd samenwonende partners gaan jullie immers ook allerlei verbintenissen aan: samen goederen aankopen, de nutsvoorzieningen en hypothecaire lening van jullie gemeenschappelijke woning betalen ... Ons advies? Altijd een samenlevingscontract opstellen. Hierin regelen jullie zowel het samenleven als de potentiële beëindiging ervan. Zo vermijd je dat er onnodige discussies gevoerd moeten worden als jullie ooit uit elkaar zouden gaan. Voorkomen is beter dan genezen, ook op juridisch vlak! Is ons werk klaar en zijn jullie beiden tevreden over de inhoud van het contract, dan passeren jullie als wettelijk samenwonende partners vervolgens nog bij de notaris, nu een notariële akte vereist is.

Echtscheiding

Natuurlijk is scheiden niet wat je in gedachten hebt wanneer je vol overgave in het huwelijksbootje stapt. Toch loopt het leven soms zo dat een echtscheiding de enige oplossing biedt. HuisRAAD Advocaten staat je hierin bij met de ervaring, neutraliteit mét empathie en persoonlijke aanpak die je op zo’n moment nodig hebt.

We spreken over een echtscheiding wanneer twee echtgenoten beslissen om hun huwelijk te beëindigen. Hierin onderscheiden we twee soorten: een echtscheiding door onderlinge toestemming (EOT) en een echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting van het huwelijk (EOO).

Een echtscheiding door onderlinge toestemming vereist dat jullie samen een akkoord bereiken over de echtscheiding en alles wat hieraan vasthangt. Denk maar aan een regeling over eventuele kinderen, de verdeling van het opgebouwde vermogen tijdens het huwelijk, een eventueel onroerend goed … Geraken jullie het niet eens en falen bemiddelingspogingen? Dan is een echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting van het huwelijk de enige optie om het huwelijk te ontbinden.

In beide gevallen moet jullie dossier langs de rechtbank passeren om de echtscheiding te laten uitspreken. Zo kan deze officieel worden ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand en is de cirkel rond. Wij bij HuisRAAD Advocaten doen er alleszins alles aan om ervoor te zorgen dat deze procedure vlot verloopt. De complexe ontwarring van een jarenlange relatie behandelen we dan ook met respect voor jullie levenswandel.

Beëindiging wettelijke samenwoonst

Op het eerste zicht vertoont deze samenlevingsvorm heel wat gelijkenissen met het huwelijk, met als voornaamste verschil dat de wettelijke samenwoonst gemakkelijker te beëindigen is. Niets dan voordelen dus? Dat hangt er natuurlijk maar van af, want de eenzijdige beëindiging is in deze optie ook mogelijk en zorgt mogelijks voor minder zekerheid.

Je partner (of jijzelf) kan immers op elk moment in de relatie een verklaring afleggen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand om de wettelijke samenwoonst te beëindigen. De gemeente zal dan via een gerechtsdeurwaarder je partner op de hoogte brengen binnen de acht dagen. De partner die de verklaring van eenzijdige beëindiging aflegt, moet hiervoor trouwens wel de kosten (vooraf) betalen. Jullie kunnen er echter ook voor kiezen om samen naar de gemeente te gaan om deze verklaring af te leggen, waardoor de tussenkomst van een gerechtsdeurwaarder niet nodig is.

Na de formaliteiten van de officiële beëindiging moeten er natuurlijk, net zoals in een echtscheiding, tal van zaken geregeld worden. Welke regeling wordt er overeengekomen of door de rechtbank opgelegd omtrent jullie kinderen? Wie neemt het huis dat jullie samen kochten over?

Ons advies? Praat met je partner – en eventueel ook met ons – alvorens deze stap te ondernemen. Zo verloopt het beëindigen van je relatie zo vlot mogelijk.

Persoonlijk onderhoudsgeld voor een partner

Als het over echtscheidingen gaat, is één van de populairste vragen bij ons op kantoor: “Moet ik onderhoudsgeld betalen voor mijn ex-partner?” of “Kan ik alimentatie vragen van mijn ex-partner?”. Een pasklaar antwoord daarop hebben we helaas niet. Alles hangt af van jullie statuut (gehuwd, wettelijk of feitelijk samenwonend) en jullie financiële situatie.

• Persoonlijk onderhoudsgeld TIJDENS de echtscheidingsprocedure

  Wist je dat je tijdens de echtscheidingsprocedure nog gewoon gehuwd bent volgens de wet? Jullie hebben als echtgenoten dus nog steeds een hulp- en bijdrageplicht ten opzichte van elkaar. Daarnaast moeten jullie allebei bijdragen in de lasten van het huwelijk naargelang je “vermogen”, met name jullie inkomsten en de mogelijkheden om inkomsten te bekomen.

  Let dus op! Je hoort wel eens zeggen: “Als ze van mij wil scheiden, dan stop ik met werken en dan moet ik haar niets betalen.” Niet dus. De familierechter zal immers niet alleen kijken naar je huidige inkomen, bv. de werkloosheidsuitkering die je ontvangt wanneer je stopt met werken, maar ook rekening houden met je mogelijkheden om je verdienvermogen opnieuw te optimaliseren. Je zal bv. moeten bewijzen dat je niet vrijwillig je werk hebt opgezegd én dat je volop aan het solliciteren bent.

• Persoonlijk onderhoudsgeld NA de echtscheiding

  Soms kan het voorvallen dat je ook ná het ontbinden van je huwelijk nog onderhoudsgeld moet betalen. Wanneer precies? Dát is de hamvraag.

  Eigenlijk komt het erop neer dat een persoonlijk onderhoudsgeld na de echtscheiding betaald moet worden door de ene ex-echtgenoot aan de andere behoeftige ex-echtgenoot, die principieel onderhoudsgerechtigd is. Typische advocatentaal, hé? Deze uitleg vergt dus wel enige toelichting. Ten eerste spreken we bewust over ‘echtgenoten’ want feitelijke en wettelijke samenwoners ontspringen de dans. Ten tweede is het woord behoeftig van groot belang.

  Om persoonlijk onderhoudsgeld te rechtvaardigen moeten er specifieke voorwaarden vervuld worden. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is het zeker geen vanzelfsprekendheid. De familierechter kijkt naar de behoeftigheid van de economisch zwakste ex-echtgenoot en bepaalt het onderhoudsgeld, rekening houdend met factoren zoals de inkomsten en het potentiële verdienvermogen. Indien het onderhoudsgeld wordt toegewezen, duurt deze verplichting in principe maximaal zo lang als de duurtijd van het huwelijk. Bv. vijf jaar gehuwd, vijf jaar onderhoudsgeld. Bovendien eindigt de verplichting definitief wanneer de behoeftige ex-echtgenoot niet meer behoeftig is (bv. wanneer hij of zij hertrouwt of wettelijk gaat samenwonen met zijn of haar nieuw partner).

  Nog zo’n vaak gestelde vraag: wat als er sprake is van een feitelijke samenwoning tussen de behoeftige ex-echtgenoot en diens nieuwe partner? Kan je dan niets doen? Uiteraard wel. Je kan je ex-echtgenoot dan vragen of hij of zij akkoord is dat je stopt om het onderhoudsgeld te voldoen. Geen akkoord? Dan leg je het conflict best voor aan de familierechter. Die zal het concrete kostenplaatje voor jou en je ex herbekijken en vergelijken met het eerder bekende kostenplaatje, op basis waarvan destijds werd geoordeeld dat een onderhoudsbijdrage moest betaald worden. Maar in zo’n geval moeten we een procedure voor de familierechtbank opstarten. HuisRAAD Advocaten helpt je hierbij uiteraard van a(dvies) tot z(aak).

• Onderhoudsgeld voor ‘ex’ wettelijke samenwoners?

  Volgens de wet zijn wettelijke samenwoners aan elkaar geen hulp en bijstand verschuldigd. Beëindigen ze de relatie, dan is er geen alimentatie verschuldigd. Wél moeten zij, net zoals gehuwden, bijdragen in de lasten van het samenleven, naar evenredigheid van hun mogelijkheden. Alle uitgaven en lasten die betrekking hebben op het samenwonen, waaronder de opvoeding van de (ook niet gemeenschappelijke) kinderen die onder hetzelfde dak wonen, moeten door beide partners betaald worden.

  In een samenlevingscontract kunnen jullie natuurlijk wel een (tijdelijke) regeling overeenkomen over een te betalen onderhoudsbijdrage.

• En feitelijke samenwoners?

  Feitelijke samenwoners hebben ten aanzien van elkaar volgens de wet geen rechten en plichten. Hoe lang je ook samen bent geweest, er is geen alimentatie verschuldigd nadat er een punt achter de relatie gezet is.

  Maar ook hier hebben jullie de vrijheid om in een samenlevingscontract te bepalen of en hoeveel onderhoudsgeld er verschuldigd zal zijn wanneer jullie uit elkaar gaan.

Kort samengevat

Zoals je merkt is een onderhoudsuitkering geen op voorhand uitgemaakte zaak. Ja of nee, hoeveel, hoelang … Er spelen enorm veel factoren mee. Vraag dus best tijdig raad aan het HuisRAAD-team om juridisch inzicht in jouw specifieke situatie te verkrijgen.

Vereffening en verdeling na de echtscheiding

Het emotionele aspect van een scheiding is intens, en helaas maken het fiscale en financiële plaatje het er niet makkelijker op. Nadat echtgenoten uit de echt zijn getreden, spreken we van een ‘ontbonden gemeenschappelijk vermogen’. Dit omvat alles wat jullie tijdens hun huwelijk samen hebben opgebouwd qua bezittingen, investeringen, spaargelden, ... De volgende stap is dan ook het verdelen van het vermogen. Geen sinecure!

Zoals je begrijpt is dit een moment in de echtscheidingsprocedure die wel eens voor wat wrevel zorgt. Dus hoe gebeurt de vermogensverdeling dan wanneer de ex-echtgenoten het niets eens geraken? HuisRAAD Advocaten stond al vaker voor deze uitdaging, dus laten we je eerst even geruststellen: een oplossing is er, ook voor jou. Alleen de weg daarnaartoe verschilt van voormalig koppel tot voormalig koppel. We bewandelen dit pad aan je zijde, stap per stap.

De taak van de vereffening en verdeling van het ontbonden gemeenschappelijk vermogen is weggelegd voor de notaris, onder toezicht van de familierechtbank. Hij of zij doorloopt daarin verschillende fases:

• Welk vermogen is opgebouwd door de ex-echtgenoten vóór hun huwelijk, tijdens hun huwelijk en na hun huwelijk?
• Wat valt in het eigen vermogen van de ex-echtgenoten en wat valt in het ontbonden gemeenschappelijk vermogen?
• Zijn er verschuivingen geweest tussen het eigen en het gemeenschappelijk vermogen?
• Moeten er vergoedingen betaald worden door het ene vermogen aan het andere om bepaalde verschuivingen te corrigeren (bv. gemeenschappelijk geld gebruiken om te investeren in een eigen onroerend goed)?

Elke ex-echtgenoot overhandigt bewijsstukken aan de notaris, die op basis van het huwelijksstelsel (bv. wettelijk stelsel, scheiding van goederen ...) de vereffening op punt stelt. Daarna wordt de verdeling geregeld. De notaris stelt een zogenaamde “staat van vereffening en verdeling” op, waarin zijn of haar “beslissing” over dit alles uitgeschreven staat. Je beschikt over een termijn om je bezwaren te formuleren of gaat meteen akkoord. In het eerste geval verschijn je opnieuw voor de familierechtbank. Die oordeelt dan of hetgeen de notaris heeft geoordeeld correct is of niet. Niet tevreden over de uitspraak van de familierechtbank? Dan kan je in hoger beroep gaan, waar de zaak nogmaals wordt bekeken.

Echtscheidingspensioen

Dit thema wordt vaak uit de weg gegaan tijdens een echtscheidingsprocedure. Toch heeft scheiden een serieuze impact op je pensioen. Dat stelt ex-echtgenoten die hun pensioengerechtigde leeftijd bereiken wel eens voor onaangename verrassingen. Het is bv. mogelijk – maar geen zekerheid – dat je wegens je echtscheiding recht hebt op extra (wettelijk) rustpensioen op basis van de carrière van je ex-echtgenoot. Dit wordt een ‘echtscheidingspensioen’ genoemd en komt bovenop je eigen rustpensioen.

Uiteraard zijn aan het verkrijgen van een echtscheidingspensioen bepaalde voorwaarden verbonden, o.a. het statuut van je ex-echtgenoot tijdens diens carrière: was hij of zij werknemer of zelfstandige? Dan is het recht op een echtscheidingspensioen niet zwart-wit te beantwoorden met ja of nee. Wanneer je ex-echtgenoot ambtenaar was, heb je uitdrukkelijk géén recht op het echtscheidingspensioen. Dit omdat het pensioen van een ambtenaar strikt persoonlijk is.

Wil je graag dat we jouw concrete situatie onder de loep nemen? Schuif gerust een keer aan tafel in het HuisRAAD-kantoor voor een gesprek.

Internationale echtscheidingen

Bij ons kan je niet enkel terecht voor (echt)scheidingen tussen Belgen, maar ook voor scheidingen waarin niet-Belgen betrokken zijn. Denk maar aan de Nederbelgen (Nederlanders die in België wonen omdat ze gehuwd zijn met een Belgische partner) of een Turks echtpaar dat weliswaar in Turkije gehuwd is maar sinds jaar en dag in België woont. In deze grensoverschrijdende huwelijken moeten we steeds nagaan welke rechter bevoegd is (de Belgische of buitenlandse) én welk recht van toepassing is (het Belgische of buitenlandse). Bij HuisRAAD Advocaten weten we prima onze weg te vinden in het internationale landschap van regels over scheiden, kindregelingen en alimentatie. We werken bovendien nauw samen met diverse internationale kantoren. Wanneer je echtscheiding in het buitenland geregeld moet worden, kunnen we jou ook dus van hieruit zeker verder helpen.

Erfenis

Een sterfgeval kan de familiedynamiek helemaal op z’n kop zetten. Dat zien we maar al te vaak in ons beroep. Geschillen rond erfeniskwesties behoren dan ook tot de expertise van HuisRAAD Advocaten. Onduidelijkheid of onenigheid? Liefst van al spelen onze raadsvrouwen al vanaf de planning van jouw nalatenschap een adviserende rol. Dankzij een preventieve regeling van jouw wensen (bv. door het opstellen van een huwelijkscontract, schenkingsakte of zorgvolmacht) kunnen immers heel wat conflicten tussen je familieleden vermeden worden. Als bonus ben je er op deze wijze ook 100% zeker van dat jouw wensen zullen worden gerespecteerd!

In deze tijd van nieuw samengestelde gezinnen weten we het allemaal: tijdens je levenswandel kan je familiale situatie grondig wijzigen. En dat kan zelfs ná je overlijden gevolgen hebben. Kan je als samenwonende partner evenveel erven als een gehuwde partner? Krijgen stiefkinderen evenveel als wettige kinderen? Hoe zit het met geadopteerde (klein)kinderen? HuisRAAD Advocaten biedt je graag een antwoord op al je vragen én een op maat gemaakte oplossing om je wensen te bekomen.

Ook na het overlijden – wanneer de erfenis verdeeld moet worden – kunnen onze advocaten je van dienst zijn. Bv. wanneer de erfeniskwestie niet op serene wijze verloopt, waardoor de vereffening en verdeling ervan wordt opgeëist via de rechtbank, die daarvoor een notaris zal aanstellen.

De discussies op vlak van erfeniskwesties kunnen zeer uiteenlopend zijn en gaan van het al dan niet aanvaarden van de nalatenschap tot bv. de discussie over de – al dan niet terechte – bevoordeling van één van de familieleden van de overledene. Wat je specifieke probleem of vraag ook is, we bekijken samen met je waar je recht op hebt.

Successieplanning

Successieplanning betekent dat je tijdens je leven stappen onderneemt om je vermogen en huisraad over te dragen naar de volgende generatie.

Je kan bijvoorbeeld:

• je partner zoveel als mogelijk nalaten via het huwelijkscontract
• bepaalde goederen al aan bepaalde erfgenamen schenken
• ervoor kiezen om bepaalde erfgenaam te bevoordelen via testament
• de erfbelasting (de vroegere ‘successierechten’) die je erfgenamen moeten betalen verminderen
• ervoor kiezen om één van je erfgenamen (zoveel als mogelijk) te onterven
• in je familiebedrijf de nodige structuren opzetten
• een erfovereenkomst sluiten met alle erfgenamen

Aangezien de wetgeving continu verandert is het altijd aangewezen om eerst advies in te winnen alvorens je stappen onderneemt. HuisRAAD Advocaten helpt je graag! Er bestaan diverse constructies voor de optimale successieplanning. Wat je ook verkiest, HuisRAAD Advocaten kijkt graag samen met jou naar alle mogelijkheden, waarbij we zeker het fiscale plaatje van je keuzes in acht nemen.

Bewind

Is een familielid - door ouderdom, zijn of haar medische toestand of verstandelijke beperking, … - niet meer in staat om zijn of haar eigen vermogen te beheren, dan kan je aan de vrederechter vragen om een bewindvoerder te laten aanstellen over de goederen en/of de persoon van je naaste. Deze rechterlijke bescherming wordt dan ingevoerd op maat van de te beschermen persoon. De vrederechter zal immers nagaan en bepalen welke handelingen de beschermde persoon nog zelf kan stellen en welke de bewindvoerder voor zijn of haar rekening moet nemen. De bewindvoerder zal jaarlijks rekenschap moeten afleggen aan de vrederechter over de persoonlijke situatie en de financiën van de beschermde persoon.

Wil je vermijden dat later, wanneer dit nodig zal zijn, een voor jou onbekende persoon zal moeten optreden als jouw bewindvoerder, dan kan je nu de touwtjes zelf in handen nemen door te kiezen voor het traject van de buitengerechtelijke bescherming. Dit houdt in dat je vandaag een lastgevingsovereenkomst opmaakt (de zogenaamde zorgvolmacht) en laat registreren. In deze volmacht neem je zoveel mogelijk beslissingen voor wanneer je hiertoe zelf niet meer in staat bent én duid je aan wie dit voor jou zal gaan doen.

Bij HuisRAAD Advocaten kan je steeds terecht met je vragen over het regelen van je zorg(en) voor later. Onze advocaten helpen bovendien heel wat mensen die onder bewind staan, nu zij door de vrederechter regelmatig worden aangesteld als bewindvoerder.

Verkeer

Ons kantoor heeft ook in het verkeersrecht een specifieke expertise opgebouwd waarmee we ook jou van dienst kunnen zijn. Wat staat je te doen in de onderstaande situaties in het verkeer?

Je hebt een proces-verbaal ontvangen van de politie?

Verkeersovertreding begaan in België? Je ontvangt eerst een proces-verbaal van de politie met een antwoordformulier. Hierin staan jouw gegevens, de gegevens van het voertuig waarmee de overtreding zou zijn begaan, het soort overtreding en de geldboete die eraan vast hangt voor ‘onmiddellijke inning’. Het antwoordformulier is een vragenlijst die je moet invullen en terugbezorgen aan de politie wanneer je de overtreding betwist.

Ons advies? Als je de overtreding niet betwist, betaal je de boete best gewoon. Wie niet betaalt wordt gedagvaard voor de politierechtbank waardoor je bovenop de boete ook heel wat extra kosten moet betalen.

Heb je teveel gedronken?

‘Beetje op, laat je rijden’ is ook uitstekend juridisch advies. Legde je een positieve ademtest af of zat er een bepaald percentage promille in je bloed? Dan mag je er zeker van zijn dat er een dagvaarding volgt, tenzij het gaat om een zeer beperkte hoeveelheid.

Alcoholintoxicatie vs. dronkenschap:

• Alcoholintoxicatie: Je spreekt van een alcoholintoxicatie van zodra de wettelijke en objectief meetbare grens is overschreden.
• Dronkenschap: Om te beoordelen of je dronken bent zal de politie een subjectieve checklist gebruiken. De politie let daarbij op je voorkomen zoals kledij, adem, geur in de auto, evenwicht, het spreken met een dubbele tong etc.

Dit verschil is van groot belang op diverse vlakken, want de bestraffing voor alcoholintoxicatie is aanzienlijk lager dan deze voor dronkenschap.

Betrokken bij een ongeval?

Bij een dronken ongeval (met schade) zal je verzekeraar de uitbetaalde schadevergoeding aan het slachtoffer van jou kunnen terugvorderen. Bij alcoholintoxicatie is dat niet het geval.

Je bent gedagvaard om te verschijnen voor de politierechtbank?

Wanneer je je moet gaan verantwoorden voor de politierechtbank voor een overtreding die je al dan niet hebt begaan, raden wij je aan om meteen contact op te nemen met je verzekeringsmakelaar. Daar gaan ze in 1-2-3 na of je kosteloos beroep kan doen op een advocaat via jouw rechtsbijstandsverzekering. Handig! Je mag dan zelf je advocaat kiezen en kan zo altijd beroep doen op onze diensten, soms dus zelfs zonder dat je ervoor moet betalen.

Indien je graag met ons samenwerkt en geen zin hebt in de papierenmolen, kan je ons eenvoudigweg de dagvaarding bezorgen. Wij leggen dan de nodige contacten met je verzekeringsmakelaar, rechtsbijstandsverzekering en de rechtbank. We kijken het strafdossier in, analyseren dit en bekijken met jou de mogelijkheden om de gevolgen van de rechtszaak (intrekking rijbewijs, geldboete, schadevergoeding aan het slachtoffer, etc.) voor jou zo beperkt mogelijk te houden. Met andere woorden: service van a tot z.

Moet je op de zitting aanwezig zijn?

Dit bekijken we graag van geval tot geval. Soms is je aanwezigheid van cruciaal belang, maar soms speelt dit eerder in je nadeel. Ook hierin adviseert HuisRAAD Advocaten je!